Locatie: Hof van Liere, Willem Elsschotzaal – Prinsstraat 13b – 2000 Antwerpen

Tijdstip: 15 uur

Organisatie / co-organisatie: Faculteit Letteren en Wijsbegeerte – Departement Letterkunde

Promovendus: Elisabeth de Bruijn

Promotor: prof. dr. Frank Willaert

Korte beschrijving: Doctoraatsverdediging Elisabeth de Bruijn – Departement Letterkunde, Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden

Abstract: In de late middeleeuwen werd de Middelnederduitse taal in een zeer groot gebied geschreven en gesproken: van de oostelijke Nederlanden tot in de Baltische landen, en van Noord-Duitsland tot in Zuid-Scandinavië. Het wekt dan ook verbazing dat er zo weinig handschriften met verhalende teksten zijn overgeleverd. Nochtans zijn sommige van de slechts acht handschriften die tot ons zijn gekomen nog nauwelijks bestudeerd. Dit proefschrift doet verslag van het eerste onderzoek naar deze acht manuscripten als samenhangende groep. Daarbij is gebleken dat de handschriften niet alleen overeenkomsten vertonen in inhoud (ze bevatten allemaal verhalende teksten), maar ook wat betreft de vorm (geschreven op papier en in één kolom), het type (verzamelhandschriften), de ontstaansperiode (vijftiende eeuw) en de herkomst (de Westcontinentaalgermaanse regio’s waar Nederduits werd geschreven). Bij zo een gering aantal handschriften is het frappant dat sommige teksten in twee of meer van de manuscripten voorkomen. Dit geldt bijvoorbeeld voor Flos unde Blankeflos, een sterk verkorte bewerking van de beroemde Oudfranse roman Floire et Blanchefleur, die in maar liefst vijf van de handschriften is overgeleverd.

Centraal in dit proefschrift stond de vraag naar het verzamelprincipe en naar de functie en receptie van de acht tekstverzamelingen. Zowel de overeenkomsten als de verschillen werden als relevant beschouwd. Het handschriftencorpus is in al zijn dimensies bestudeerd: die van de materiële vorm, de compositie, het genre, de paralleloverlevering, de paratekst, de illuminatie en de sociaal-historische context. De tekst Flos unde Blankeflos kreeg bijzondere aandacht: eerst is getracht de relaties tussen de vijf tekstgetuigen in kaart te brengen; vervolgens werden deze vergeleken op rijm, stijl en belangrijke varianten. Het resultaat van het onderzoek naar de schaarse handschriftelijke getuigen is een zo compleet en multidimensioneel mogelijk beeld van de narratieve tekstcultuur in het vijftiende-eeuwse Nederduitse gebied.

Verhalende verzamelingen. Flos unde Blankeflos en de overlevering van de Middelnederduitse narratieve literatuur

Contact e-mail: elisabeth.debruijn@uantwerpen.be

 

Bron: https://www.uantwerpen.be/nl/kalender/