Volgens Frans Blom moeten editeurs zich beter profileren. Lees de eerste column in de nieuwe rubriek ‘Uit betrouwbare bron’.

Editeurs, wat zijn dat toch voor mensen? Aan de ene kant hebben ze de gedrevenheid van de compromisloze kunstenaar: het werk moet af, en goed. Maniakaal zijn ze bezig met hun missie, al kost het jaren. Oude vriendschappen sneuvelen, huwelijken verkillen door nachtenlang geploeter, goede gezondheid gaat in rook op. Maar haal het niet in je hoofd om hun arbeid te relativeren, alsof er iets belangrijkers te doen is in deze wereld. Want dat is er niet, cultuurbarbaar, en schiet op, ga anderen lastigvallen. Onverzettelijk heroïsch, nee, episch is hun queeste naar de meest betrouwbare tekst.

En dat is ook zo. Want welke Bijbeltekst zou de mensheid tot leidraad dienen zonder de emendaties van Erasmus? Of hoe zou ons Europa eruitzien als niet ooit Tacitus weer uit de aarde was gehaald en zijn moeilijke tekst door bekwame editeurs zorgvuldig nieuw leven was ingeblazen? Zouden er überhaupt nog wel erflaters in leven zijn? Laat er inderdaad geen misverstand over bestaan: de wereld draait door en banken komen en gaan, maar editeurs doen zeer belangrijk werk sub specie aeternitatis.

Maar het gekke komt nu, als de noeste arbeid voltooiing nadert en de publicatie aanstaande is. De auteur rijst uit het graf, maar de editeur raakt helemaal van slag. Applaus? Waardering? Geld? Er is vrijwel geen editeur die het labor improbus goed weet uit te venten en de boer op gaat. De meeste edities verschijnen stilletjes in de handel, worden daar als weesjes aan hun lot overgelaten en raken gemangeld in het publiciteitsgeile geweld van de levende auteurs. In de afronding, de bekroning van het werk, zijn editeurs bepaald geen kunstenaars.

Bescheidenheid is een deugd, maar dit verstoppertje spelen is niet goed voor de eigen portemonnee en schadelijker nog voor het imago van onze belangrijke discipline. Hulde dus aan de nieuwe Van Gogh-editie, goed werk en goede PR. Het is geen vanzelfsprekendheid dat dode auteurs na hun opstanding ook daadwerkelijk weer tot leven komen. Daar heb je een goede tekstbezorger voor nodig en ook een goede pleitbezorger.

Frans Blom