Er is een nieuwe paus: Frans de Eerste. Dat maakt het kringetje rond, want zijn voorganger Benedictus maakte met carnaval 2013 zijn aftreden bekend, zodat de voorpagina’s van enkele Duitse kranten nog meer foto’s van verklede mensen plaatsten dan ze anders gedaan zouden hebben. Dat hele pausgedoe met zijn zwarte rook, rode schoentjes en Antoine Bodar vind ik persoonlijk thuishoren in de categorie humor – onvrijwillige wel te verstaan.

Benedictus de Zestiende had net laten weten dat hij met vervroegd pensioen ging of er ging al een grap rond. Er was zogenaamd een kop met een spatiefout in een krant verschenen: ‘Paus op non actief’. Flauw. Een paar weken later, terwijl kardinalen uit de hele wereld in Rome arriveerden en een paar van hen al stiekem de maat lieten nemen voor een nieuwe jurk, liet The Daily Show van Jon Stewart zien dat ook Amerikanen leuke grappen over pausen en seks kunt maken.

The Daily Show with Jon Stewart
Get More: Daily Show Full Episodes,Political Humor & Satire Blog,The Daily Show on Facebook

 

Op Facebook kwam de een na de andere grap langs. Deze is wel leuk, want Antoine B. komt er weer in voor:

 

En deze ook:

Er zijn vast ook gedichten op en over pausen. Ik zou een paar jaargangen van De Gemeenschap kunnen gaan doorbladeren, maar dan zou ik weinig humor over de summus pontifex tegenkomen. Dan maar een van de weinige gedichten die ik van buiten ken. Het is tientallen jaren geleden geschreven door de Oostenrijkse dichter Ernst Jandl (1925-2000), lid van de experimentele ‘Wiener Gruppe’. Jandl kon met taalspel grappige maar ook zeer serieuze zaken aan de orde stellen.

In het versje ‘ZEILE AN 2 ZEILEN VON ARP SICH ANSCHLIESSEND‘ voegde Jandl, zoals de titel al zegt, een regel toe aan twee regels van het gedicht ‘Die gestiefelte Sterne’ van Hans Arp. De tekst van de uit de Elzas afkomstige dadaïst Arp (1886-1966) gaat eigenlijk niet over de paus, en in feite zijn de twee regels van Arp er slechts één, maar voor het resultaat maakt dat niets uit. Het gedicht van Jandl luidt:

HABEMUS PAPAM
HABEMUS MAMAM
HABEMUS BUBIM

Leuk versje, leuk vertaalprobleem ook. De eerste twee regels gaan nog wel, maar welk woord kies je in het Nederlands voor Bub? Knulletje? Jongetje? Knaapje? Dat zou de keuze zijn voor de betekenissen die mijn woordenboek Duits-Nederlands voor Bub geeft. Zou ‘BUBIM’ in het Jandls ook de vierde naamval van Bube kunnen zijn? Dan zou het schurk, schavuit of boef kunnen worden. Dat is geen gemakkelijke keuze bij een paus die zich als armenpaus presenteert maar die na een halve dag al een dikker Argentijns dossier heeft dan Jorge Zorreguieta.

Jan Gielkens, Huygens ING

Comments are closed.