Het Huygens ING en het  Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis (RKD) starten op 7 maart, de geboortedag van Piet Mondriaan (1872-1944), een gezamenlijk project met als doel om alle brieven en geschriften van Mondriaan online toegankelijk te maken. Hiermee gaat een wens, die al ruim 40 jaar wereldwijd leeft bij wetenschappers en kunstliefhebbers, eindelijk in vervulling.

De integrale publicatie van alle brieven en theoretische geschriften van Piet Mondriaan is een ambitieus meerjarenproject. Dit gaat van start met een pilot, waarin de beide instellingen, met medewerking van het Gemeentemuseum Den Haag, alle aspecten zorgvuldig in kaart brengen en een selectie van het materiaal publiceren. Deze pilot moet leiden tot het vinden van voldoende financiële ondersteuning voor het realiseren van het gehele project.

Piet Mondriaan en Harry Holtzman in Holtzmans
atelier, 1940-1941 (Collectie RKD)

De genoemde publicatie betreft de briefwisseling die Mondriaan tussen 1935 en 1943 onderhield met zijn goede vriend en latere erfgenaam Harry Holtzman (1912-1987). Deze vriendschap was belangrijk voor Mondriaan, omdat Holtzman hem de laatste jaren van zijn leven materieel ondersteunde en in staat stelde om de overtocht te maken van Londen naar New York. In de brieven schrijft Mondriaan niet alleen regelmatig over zijn kunst, maar ook over zijn persoonlijke leven, waaronder zijn zorgen over het oprukkende naziregime. In januari 2012 verwierf het RKD deze bijzondere correspondentie van 54 brieven.

De Mondriaan-collectie van het RKD bestaat uit zo’n 1500 brieven, theoretische geschriften, notitieboekjes, portret- en atelierfoto’s en overige documenten. Tijdens het project wordt deze collectie ongetwijfeld aangevuld met nog onbekend archiefmateriaal. In de pilot worden aan de hand van een representatieve selectie van brieven en theoretische geschriften de uitgangspunten voor de beoogde integrale editie onderzocht en vastgesteld. Het streven van het geheleproject is om al het archiefmateriaal van Piet   Mondriaan toegankelijk te maken door middel van wetenschappelijk betrouwbare transcripties, annotaties en toelichtingen in zowel de brontaal als in het Engels. Het geheel wordt rijk geïllustreerd met afbeeldingen van kunstwerken, portret- en atelierfoto’s en overige gerelateerde documenten. Uiteindelijk zal een vollediger en ook een bijgesteld beeld ontstaan van het leven en werk van Mondriaan.

De wetenschappelijke, hoogwaardige en meertalige (digitale) editie is in 2020 gereed. Deze is vergelijkbaar met de veelgeroemde uitgave De Brieven van Vincent van Gogh, daterend van 2009. Huygens ING-onderzoeker Peter de Bruijn vertelt: “De Van Gogh-editie hebben we samen met het Van Gogh Museum ontwikkeld. De samenwerking met het RKD is vergelijkbaar: zij hebben de kunsthistorische kennis in huis, wij de editiewetenschappelijke en technologische expertise. Het Mondriaan-project is een nieuwe uitdaging, want het gaat niet alleen om brieven maar ook om theoretische teksten waarvan vaak verschillende versies bestaan, vaak ook met ingewikkelde varianten. Voor Mondriaan hebben we dus toch weer net een andere aanpak en techniek nodig om die diversiteit inzichtelijk te maken.”

Na de verwerving in 2012 van het persoonlijke archief van Piet Mondriaan en de realisatie van de website www.mondriaan.nl in 2013, in samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag, betekent dit project van RKD en Huygens ING een nieuwe stap in het onderzoek naar en de verspreiding van het werk en de denkbeelden van deze vooraanstaande Nederlandse kunstenaar.

 

 

Comments are closed.