2014 is een Herman Gorter-jaar. Het is 150 jaar geleden dat de grote Tachtiger werd geboren, bovendien herdenken we dat het vermaarde gedicht Mei 125 jaar geleden verscheen.De Openbare Bibliotheek Amsterdam biedt daarom tot en met 30 juni 2014 plaats aan een ruim opgezette tentoonstelling over het leven en het werk van Herman Gorter met prachtige boeken en ander materiaal uit enkele particuliere collecties.

Herman Gorter werd op 26 november 1864 in Wormerveer geboren als zoon van de predikant en letterkundige Simon Gorter, die overleed toen Herman zes was. Na zijn studie klassieke talen en zijn promotie in Amsterdam werkte hij korte tijd als leraar aan een gymnasium in Amersfoort. Daarna gaf hij privélessen, maar was vooral schrijver en publicist.

PortretHGStaandStok
Herman Gorter

Zijn debuut, het epische gedicht Mei – bijna 4400 versregels lang – verscheen in 1889 en het vestigde meteen zijn naam als belangrijk schrijver. Al snel volgden Verzen (1890) en De school der poëzie (1897), in 1903 nóg een bundel met de naam Verzen. Gorter benoemde zijn werk: hij schreef poëzie die hij sensitivistisch, spinozistisch en socialistisch noemde. Die laatste ontstonden vanaf het eind van de negentiende eeuw, toen hij zich intensief met het socialisme ging bezighouden. In 1897 werd hij actief lid van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP).

Socialist zou hij zijn verdere leven blijven, al bleef hij geen sociaaldemocraat. Hij schoof steeds verder op naar links, werd communist, maar voelde zich ook in de communistische partij niet thuis; op het eind van zijn leven was hij lid van een kleine radencommunistische beweging. Als socialist was Gorter overigens internationaal vermaard, terwijl hij dat als dichter nauwelijks was. Van zijn politieke brochures verschenen vele vertalingen, van zijn poëzie slechts enkele.

Na 1905 publiceerde Gorter geen nieuwe lyrische poëzie meer. Hij schreef alleen nog lange epische werken: Een klein heldendicht in 1906 en Pan in 1912. Van dit laatste werk publiceerde hij in1916 een zeer uitgebreide versie. Wat hij aan lyrisch en episch werk wel schreef maar niet publiceerde werd pas na zijn dood uitgeven.

Gorter overleed in 1927 in Brussel in een hotel aan een hartaanval. Hij was op terugreis vanuit Zwitserland, waar hij regelmatig kwam om lange bergwandelingen te maken.

De tentoonstelling, die is samengesteld door Jan Gielkens (Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Den Haag), Myriam Gommers-Simonis (Breda) en Albert Wacht (Den Haag) uit hun eigen verzamelingen, zal met een groot aantal vitrines aandacht besteden aan de vele aspecten van Gorters leven en werk.

Tot en met 30 juni 2014 te zien op de tweede en derde verdieping van de Openbare Bibliotheek Amsterdam, Oosterdokskade 143, 1011 DL AMSTERDAM, elke dag van 10.00 tot 22.00 uur, gratis toegang.

Comments are closed.